‘Pijn is wat de persoon die de pijn ervaart, zegt dat het is en pijn bestaat wanneer de persoon die de pijn ervaart, zegt dat deze bestaat’, volgens McCalery en Beebe.*
Pijn is in ieder geval een onaangename zintuiglijke en emotionele ervaring. Men spreekt over langdurige of chronische pijn als de pijn langer aanhoudt dan 6 maanden. Pijn is een functioneel waarschuwingssignaal van het beschermingsmechanisme van het menselijk lichaam dat (toekomstige) gevaarlijke situaties en schade probeert te voorkomen.* Trauma en acute pijn gaan onvermijdelijk samen. Traumatische letsels veroorzaken immers schadelijke prikkels door weefselbeschadiging. Acute pijn is 1 van de veroorzakers van een complexe stressrespons van het immuunsysteem en het neurohormonale systeem op het trauma. Pijn verstoort bij traumapatiënten heling en herstel. Het beïnvloedt alle aspecten van het leven van een persoon. Wanneer de pijnrespons hevig en langdurig is, is contraproductiviteit niet uitgesloten en zelfs negatieve effecten kunnen voorkomen.
Iedereen weet het eigenlijk wel of heeft het wel ooit eerder gehoord: pijn negeren is niet goed voor je hoe jong of oud je ook bent. Dat is echter nog niet alles. Het gevolg van weggestopte pijn is dat je ongewild veel nieuwe slachtoffers maakt met jouw pijn, want je kijkt naar de wereld met je pijnbril op. Door die bril zien anderen om je heen er uit als monsters, als onrechtvaardigen van het soort dat je niet kunt vertrouwen. De pijnbril is vol stress en angst die vanuit het trauma dat jou is overkomen doorleeft en maakt je achterdochtig op je hoede. Het is een bril waarin je de spijkers in de ander ziet zitten, vanuit de balk in je eigen ogen. Door de pijn lukt het je niet meer met liefde of respect naar de ander te kijken. Je betrapt jezelf ineens op een niet respectvolle of niet liefdevolle reactie en soms denk je meteen daarna: “Waarom zeg ik dat nou?” Soms is je pijn zo diep dat je niet eens meer ontdekt dat je anderen verwond. Je vraagt je af waarom mensen jou hard, bot of te direct vinden, want je zegt toch eerlijk waar het op staat??
In onze kindertijd is het leven verweven met pijnlijke gevoelens en trauma. Hoe vaak dit voorkomt en hoe heftig situaties zijn voor een kind wordt zwaar onderschat door veel volwassenen. Voor een kind kan iets simpels heel beangstigend zijn. Vooral als zijn of haar behoeftes niet herkend zijn en nog meer als daar al vaker niet aan is voldaan. Als een kind een verdrietemotie toont bijvoorbeeld, zie je soms de neiging van volwassenen om het huilen zo snel mogelijk te stoppen, om het kind af te leiden, zodat de focus van de oorzaak af gaat of welke vermijdingstactiek of overlevingsroute we zelf ook hebben gekozen. Maar ook bij kinderen geldt dat pijn die opgesloten blijft zitten binnenin, veel slachtoffers maakt, doordat ze gaan afreageren op anderen. Als er emotie is, is er pijn. Wat zou de wereld er anders uit zien als we elkaar bij emotie en pijn de gelegenheid geven er doorheen te komen. Als we luisteren zonder oordeel, bevestigen wat de ander voelt en er op durven focussen. Door met liefde en respect te reageren om mensen die pijn en emotie uiten, bouwen ze geen onnodige extra stress op, waardoor ze respectvoller reageren. En als je zelf merkt dat je als volwassene een moment niet liefdevol en respectvol reageert op iemand anders, neem er dan meteen even tijd voor. Als je niet liefdevol reageert, ben je vaak niet jezelf en is er een reden voor, die soms heel simpel kan zijn. Het moet geen zware introspectie worden, maar check even welke behoefte er bij jou onder zit. Even focussen op jezelf voorkomt een opeenstapeling van liefdeloosheid.
Lees deze blog ook op: Amersfoort Samen – de pijnbril.
Gebruikte bronnen:
*1 McCa!ery M, Bee A. Pain: Clinical Manual for Nursing Practice. St. Louis: Mosby; 1989.
*2 Liu SS, Wu CL. Neural blockade: impact on outcome. In: Cousins MJ, Bridenbaugh PO, Carr D, eds. Neural Blockade in Clinical Anesthesia and Pain Medicine. Philadelphia: Lippincot, Wolters Kluwer, Lippincott Williams & Wilkins; 2008
